I. Khái niệm tạm ứng án phí
Tạm ứng án phí là khoản tiền mà đương sự (người khởi kiện, người yêu cầu) phải nộp tạm thời vào ngân sách nhà nước trước khi Tòa án xem xét, giải quyết vụ án hoặc việc dân sự. Đây là nghĩa vụ tài chính bắt buộc nhằm đảm bảo cho quá trình xét xử, đồng thời thể hiện sự cam kết của người khởi kiện.
📜 Theo Điều 146 BLTTDS 2015, người khởi kiện phải nộp tạm ứng án phí/lệ phí Tòa án (trừ trường hợp được miễn, giảm hoặc không phải nộp).
👉 Tạm ứng án phí không phải là án phí chính thức. Sau khi vụ án kết thúc, án phí thực tế sẽ được Tòa án xác định và số tiền tạm ứng sẽ được đối trừ.
II. Cơ sở pháp lý
- 📘 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015;
- 📘 Luật Phí và Lệ phí 2015;
- 📘 Nghị quyết 326/2016/UBTVQH14;
- 📘 Các văn bản hướng dẫn khác.
III. Ai phải nộp tạm ứng án phí?
Tạm ứng án phí áp dụng với:
- Người khởi kiện vụ án dân sự;
- Người yêu cầu việc dân sự;
- Người kháng cáo, kháng nghị bản án sơ thẩm;
- Các bên có nghĩa vụ tạm ứng theo yêu cầu Tòa.
IV. Mức tạm ứng án phí
1. Vụ án dân sự, hôn nhân & gia đình
- Không có giá ngạch: 300.000đ
- Có giá ngạch:
| 📊 Giá trị tranh chấp | 💸 Án phí sơ thẩm |
|---|---|
| ≤ 6 triệu | 300.000đ |
| > 6 – 400 triệu | 5% 💵 |
| > 400 – 800 triệu | 20 triệu + 4% phần vượt |
| > 800 – 2 tỷ | 36 triệu + 3% phần vượt |
| > 2 – 4 tỷ | 72 triệu + 2% phần vượt |
| > 4 tỷ | 112 triệu + 0.1% phần vượt |
- Ly hôn: 300.000đ nếu không tranh chấp tài sản.
2. Vụ án hành chính: 300.000đ
3. Vụ án lao động:
- 👷 Người lao động: ✅ Miễn
- 🏢 Người sử dụng lao động: ❌ Phải nộp như dân sự
Tham khảo chi tiết tại: https://thuvienphapluat.vn/van-ban/Thue-Phi-Le-Phi/Nghi-quyet-326-2016-UBTVQH14-muc-thu-mien-giam-thu-nop-quan-ly-su-dung-an-phi-le-phi-Toa-an-337085.aspx
V. Quy trình nộp tạm ứng án phí
Bước 1: Nộp đơn
Gửi đơn đến Tòa án có thẩm quyền.
Bước 2: Nhận thông báo từ Tòa
Tòa ban hành Thông báo nộp tạm ứng :
- 💰 Số tiền
- 🏦 Nơi nộp (Kho bạc)
- 🕔 Thời hạn nộp (5 ngày)
Bước 3: Đi nộp tiền và gửi lại biên lai
Nộp tại Kho bạc hoặc ngân hàng, rồi gửi lại biên lai cho Tòa để được thụ lý.
VI. Miễn & Giảm tạm ứng án phí
1. Miễn:
- Hộ nghèo, người có công;
- Người cao tuổi, trẻ em mồ côi;
- Người lao động kiện công ty;
- Người yêu cầu tuyên bố mất tích…
2. Giảm:
- Có đơn và hồ sơ chứng minh khó khăn;
- Tòa xem xét và ra quyết định.
VII. Hậu quả nếu không nộp
- Không nộp đúng hạn = Đình chỉ vụ án;
- Hồ sơ không được thụ lý;
- Có thể nộp lại sau (nếu chưa hết thời hiệu).
VIII. Ví dụ minh họa
📌 Ví dụ 1:
Chị A kiện anh B đòi 300 triệu :
- Tạm ứng = 5% × 300 triệu = 15 triệu
- Nộp tại Kho bạc và gửi biên lai cho Tòa
📌 Ví dụ 2:
Anh C ly hôn không chia tài sản:
- Tạm ứng = 300.000đ
IX. Một số lưu ý thực tiễn
- Biên lai phải đúng mẫu, dấu đỏ;
- Thời hạn tính từ ngày nhận thông báo (nếu gửi bưu điện);
- Giữ bản sao biên lai để đối chiếu.
X. Kết luận
Tạm ứng án phí là nghĩa vụ pháp lý bắt buộc trong tố tụng. Hiểu đúng quy định sẽ giúp đương sự:
- ⏳ Tránh bị đình chỉ vụ án;
- 💸 Không mất thời gian, tiền bạc không cần thiết;
- 📢 Chủ động và tự tin trong việc bảo vệ quyền lợi.
⚖️ Trong bối cảnh nhiều người dân chưa nắm rõ pháp luật, việc phổ biến tạm ứng án phí bằng hình thức dễ hiểu như biểu tượng cảm xúc như thế này có thể giúp tiếp cận hiệu quả hơn.
