Bí mật kinh doanh là trọng tâm sống còn của nhiều doanh nghiệp, nhưng bài toán đặt ra là làm sao để vừa bảo vệ được bí mật đó, vừa tôn trọng quyền làm việc, chọn nghề, chọn nơi làm việc của người lao động – đây thật sự không dễ.
🔹 Không Gian Pháp Lý Hiện Tại
Dự thảo Bộ luật Lao động sửa đổi đã gây nhiều tranh luận, nhất là trong giới doanh nghiệp FDI.
- Đại diện AmCham cho rằng Việt Nam cần cụ thể hóa các quy định bảo vệ bí mật kinh doanh, bao gồm cam kết nghĩa vụ sau khi người lao động nghỉ việc.
Tuy nhiên, BLLĐ 2012 chưa quy định rõ “thỏa thuận không cạnh tranh“, khiến doanh nghiệp khó chỉ ra được đối thủ, giới hạn nghĩa vụ hay điều kiện hợp lý để không xâm phạm quyền của người lao động.
🌍 Câu Chuyện Từ IBM đến Apple
Trường hợp Mark Papermaster nghỉ việc tại IBM để sang Apple (2008) đã dẫn đến một vụ kiện về việc vi phạm thỏa thuận không cạnh tranh.
- IBM kiện vì lo sợ bị lộ rắt nhiều bí mật kinh doanh.
- Apple cho rằng hai bên không phải đối thủ trực tiếp.
Tuy tòa án nghiên về Mark nhưng vẫn cho thấy việc đánh giá mức độ cạnh tranh và nguy cơ tiết lộ bí mật là vô cùng phức tạp.
🏛 Giữa Quyền Sống và Quyền Giữ Bí Mật
Hiện nay tại EU, Mỹ… thỏa thuận không cạnh tranh chệ yếu do doanh nghiệp tự thỏa thuận với người lao động. Nhưng nhiều tòa án đã tuyên vô hiệu thỏa thuận do:
- Xâm phạm quyền làm việc để nuôi sống;
- Ràng buộc vô thời hạn;
- Không có chế tài, chính sách bổ sung bù đắp.
📄 Giải Pháp: Cam Kết + Đãi Ngộ
Doanh nghiệp Việt Nam thường dùng “thỏa thuận không cạnh tranh” trong hợp đồng lào động, với:
- Ràng buộc người lao động không được làm cho đối thủ trong 1 thời gian.
- Doanh nghiệp đền đề bù đắp bằng lương, thăng tiến, đãi ngộ.
🎓 Góc Nhìn Luật Sư
Luật sư Trương Thanh Đức cho rằng:
- Cần xác định rõ ai là người liên quan đến bí mật kinh doanh.
- Quy định rõ phạm vi, thời gian, địa lị cấm cạnh tranh.
- Doanh nghiệp nến trả thêm tiền hỗ trợ cho người lao động chấp nhận cam kết.
Ngoài ra, LS Đức đề xuất mở rộ quy định về “chuyển nhượng lao động” giữa các doanh nghiệp, dựa trên sự đồng ý của người lao động.
🎯 Kết Luận:
Vẫn đề bí mật kinh doanh vs quyền làm việc của người lao động là một “bài toán cân đề”, cần:
- Cụ thể hóa quy định về bí mật kinh doanh;
- Xác định rõ nghĩa vụ và lợi ích đôi bên;
- Tránh biến thỏa thuận không cạnh tranh thành “cái tròi cổ”
🔗 Đây là lúc cả hai bên cần ngồi lại, thông hiệu và đồng hành với nhau trong sự phát triển bền vững.
Nguồn: phunuvietnam
