Ngân hàng là nơi cất giữ tiền bạc, thông tin cá nhân và tài sản quan trọng. Vì thế, đây cũng là mục tiêu hấp dẫn của các đối tượng lừa đảo. Từ giả mạo tin nhắn ngân hàng đến các cuộc gọi mạo danh công an, thủ đoạn ngày càng tinh vi và khó lường. Việc hiểu rõ các hình thức lừa đảo phổ biến, dấu hiệu nhận biết và cách phòng tránh là bước đầu tiên để bảo vệ bản thân khỏi mất tiền oan.
Dưới đây là tổng hợp các hình thức lừa đảo phổ biến trong lĩnh vực ngân hàng và cách nhận biết – phòng tránh, cập nhật theo tình hình thực tế:
1. Giả mạo nhân viên ngân hàng gọi điện, nhắn tin, gửi email
Thủ đoạn: Giả danh nhân viên ngân hàng, nhân viên tổng đài, công an, tòa án… thông báo tài khoản của bạn có giao dịch bất thường, yêu cầu cung cấp OTP, mật khẩu Internet Banking, hoặc đăng nhập vào website giả mạo để “kiểm tra”.
Mục tiêu: Chiếm đoạt quyền truy cập tài khoản và lấy tiền.
Dấu hiệu nhận biết:
- Số điện thoại lạ, số nước ngoài, tổng đài không chính thức.
- Hối thúc cung cấp thông tin cá nhân ngay lập tức.
- Dùng các đường link lạ yêu cầu đăng nhập.
Cách phòng tránh:
- Không cung cấp OTP, mật khẩu, thông tin cá nhân cho bất kỳ ai.
- Gọi lại số tổng đài chính thức của ngân hàng để xác minh.
- Tuyệt đối không bấm vào link lạ từ email/SMS.
2. Giả mạo tin nhắn thương hiệu (Brandname SMS)
Thủ đoạn: Gửi tin nhắn mang tên ngân hàng (giống y hệt tin nhắn thật), trong đó có link lừa đảo dẫn tới trang web giả.
Mục tiêu: Lừa bạn đăng nhập tài khoản hoặc nhập OTP trên trang giả mạo.
Dấu hiệu nhận biết:
- Tin nhắn yêu cầu “nâng cấp bảo mật”, “xác minh tài khoản”, “cập nhật CMND/CCCD” qua link.
- Trang web có giao diện giống ngân hàng thật nhưng URL lạ.
Cách phòng tránh:
- Không bao giờ đăng nhập qua link trong tin nhắn.
- Chỉ đăng nhập qua ứng dụng ngân hàng chính thức hoặc website đã được kiểm chứng (bắt đầu bằng https://).
3. Mạo danh thông báo trúng thưởng, hoàn tiền, cho vay ưu đãi
Thủ đoạn: Thông báo bạn trúng thưởng, được hoàn tiền, hoặc được vay vốn với lãi suất thấp… yêu cầu nộp phí trước (phí hồ sơ, phí bảo hiểm khoản vay…).
Mục tiêu: Lừa lấy tiền phí, sau đó cắt liên lạc.
Dấu hiệu nhận biết:
- Yêu cầu nộp tiền trước khi nhận giải thưởng/vay vốn.
- Hứa hẹn lợi ích quá dễ dàng.
Cách phòng tránh:
- Không chuyển khoản hoặc nộp phí trước cho bất kỳ ai.
- Liên hệ ngân hàng để xác minh khi nhận được thông tin “trúng thưởng”, “hỗ trợ vay”.
4. Chiếm đoạt tài khoản qua ứng dụng giả mạo (app banking fake)
Thủ đoạn: Phát tán ứng dụng ngân hàng giả trên mạng xã hội, diễn đàn, hoặc qua link tải từ SMS/Email.
Mục tiêu: Cài mã độc vào điện thoại để đánh cắp tài khoản, mật khẩu, OTP.
Dấu hiệu nhận biết:
- Ứng dụng yêu cầu quyền truy cập bất thường (quản lý SMS, danh bạ, quyền hệ thống…).
- App không có trên cửa hàng ứng dụng chính thức (Google Play, App Store).
Cách phòng tránh:
- Chỉ cài đặt ứng dụng ngân hàng qua Google Play hoặc App Store.
- Không tải app qua link lạ.
5. Lừa đảo qua mạng xã hội, giả danh người quen
Thủ đoạn: Hack tài khoản Facebook, Zalo… sau đó nhắn tin nhờ chuyển tiền gấp hoặc giả mạo kêu gọi đầu tư tài chính, tiền ảo sinh lời cao.
Mục tiêu: Chiếm đoạt tiền chuyển khoản.
Dấu hiệu nhận biết:
- Người quen bỗng nhiên nhắn tin mượn tiền bất thường.
- Nội dung nói quá nhiều về “cơ hội đầu tư sinh lời nhanh”.
Cách phòng tránh:
- Luôn gọi điện xác nhận trực tiếp với người quen trước khi chuyển tiền.
- Không đầu tư theo lời mời qua mạng xã hội khi chưa kiểm chứng.
6. Chiêu thức mới: Tấn công giả lập cuộc gọi (Caller ID Spoofing)
Không thực hiện giao dịch tài chính theo hướng dẫn từ bất kỳ cuộc gọi nào mà bạn chưa xác minh.
Thủ đoạn: Gọi điện đến từ số điện thoại hiển thị trùng tên ngân hàng, công an, tổng đài… nhưng thực chất là giả lập.
Mục tiêu: Lừa bạn làm theo hướng dẫn để chuyển tiền hoặc cung cấp OTP.
Dấu hiệu nhận biết:
- Nội dung cuộc gọi bất thường, yêu cầu chuyển tiền gấp.
- Nói rằng bạn bị “liên quan vụ án rửa tiền”, “nợ ngân hàng”, cần “phối hợp điều tra”.
Cách phòng tránh:
- Luôn chủ động gọi lại đến tổng đài chính thức của ngân hàng để kiểm tra.
🎯 Lời khuyên:
- Không cung cấp OTP, mật khẩu, thông tin cá nhân cho bất kỳ ai.
- Không truy cập link lạ, không cài app từ nguồn không chính thức.
- Luôn xác thực thông tin qua tổng đài ngân hàng hoặc liên hệ trực tiếp.
- Định kỳ thay đổi mật khẩu Internet Banking, Mobile Banking.
- Kích hoạt các biện pháp bảo mật nâng cao như Smart OTP, Face ID/Touch ID.
