1. Khái niệm về điều lệ công ty
📝Điều lệ công ty là văn bản pháp lý quan trọng nhất trong nội bộ một doanh nghiệp, do các thành viên sáng lập thống nhất thông qua khi thành lập công ty. Đây là nền tảng pháp lý điều chỉnh các quan hệ nội bộ của công ty, xác lập quyền và nghĩa vụ giữa các thành viên, cổ đông, ban điều hành và các cơ quan quản lý khác trong doanh nghiệp.
Theo quy định tại Luật Doanh nghiệp 2020, điều lệ công ty bao gồm các nội dung cơ bản như: tên, địa chỉ trụ sở chính, ngành nghề kinh doanh, vốn điều lệ, quyền và nghĩa vụ của các thành viên, cơ cấu tổ chức quản lý, thể thức thông qua quyết định, nguyên tắc giải quyết tranh chấp nội bộ, các quy định về chia lợi nhuận và xử lý phần vốn góp khi thành viên rút lui hoặc chuyển nhượng.
2. Vai trò của điều lệ công ty
Điều lệ công ty giữ vai trò cốt lõi trong việc xây dựng nền tảng pháp lý cho hoạt động quản trị doanh nghiệp. Cụ thể:
2.1. Là căn cứ pháp lý nội bộ
Điều lệ công ty là “luật riêng ⚖️” của doanh nghiệp, có giá trị pháp lý ràng buộc các thành viên. Khi xảy ra tranh chấp, các bên sẽ căn cứ vào điều lệ để giải quyết, trước khi nhờ đến can thiệp của pháp luật hoặc cơ quan tài phán.
2.2. Xác lập cơ chế quản lý, điều hành doanh nghiệp
Điều lệ quy định rõ cơ cấu tổ chức công ty như: Đại hội đồng cổ đông, Hội đồng thành viên, Hội đồng quản trị, Giám đốc/Tổng giám đốc, Ban kiểm soát… cùng với thẩm quyền, trách nhiệm của từng bộ phận. Điều này giúp minh bạch hóa quy trình ra quyết định và tránh mâu thuẫn nội bộ.
2.3. Bảo vệ quyền lợi các bên liên quan
Thông qua quy định cụ thể về tỷ lệ biểu quyết, chia lợi nhuận, xử lý vốn góp… điều lệ giúp đảm bảo quyền lợi hợp lý của các cổ đông, thành viên góp vốn, tránh sự lạm quyền hoặc vi phạm nguyên tắc bình đẳng.
2.4. Là công cụ thu hút đầu tư
Một điều lệ chặt chẽ, minh bạch là yếu tố quan trọng giúp nhà đầu tư đánh giá mức độ chuyên nghiệp và ổn định của doanh nghiệp. Đây cũng là cơ sở để thương lượng các điều khoản hợp tác đầu tư hoặc sáp nhập, mua bán doanh nghiệp.
3. Tầm quan trọng của điều lệ trong thực tiễn
3.1. Tránh rủi ro pháp lý
Doanh nghiệp có điều lệ rõ ràng sẽ dễ dàng đối phó với các rủi ro pháp lý phát sinh trong hoạt động kinh doanh. Ví dụ: khi thành viên rút vốn, việc xử lý theo đúng điều lệ giúp tránh tranh chấp và thiệt hại.
3.2. Hỗ trợ kiểm soát nội bộ
Điều lệ là công cụ kiểm soát quyền lực trong công ty, hạn chế khả năng thao túng từ cá nhân hoặc nhóm lợi ích, đặc biệt trong công ty cổ phần hoặc công ty có quy mô lớn.
3.3. Cơ sở xử lý tranh chấp nội bộ
Phần lớn các tranh chấp giữa thành viên góp vốn, cổ đông, hoặc giữa ban giám đốc và cổ đông phát sinh từ việc hiểu sai hoặc không tuân thủ điều lệ. Một điều lệ đầy đủ, chi tiết sẽ là cơ sở quan trọng để giải quyết tranh chấp nhanh chóng, đúng luật.
3.4. Góp phần xây dựng văn hóa doanh nghiệp
Việc tuân thủ điều lệ thể hiện cam kết tôn trọng pháp luật và chuẩn mực đạo đức kinh doanh trong nội bộ công ty. Đây là nền tảng để hình thành văn hóa tổ chức vững mạnh và phát triển bền vững.
4. Kết luận
Điều lệ công ty không chỉ là yêu cầu bắt buộc theo pháp luật, mà còn là yếu tố sống còn để bảo đảm quản trị minh bạch, kiểm soát rủi ro và xây dựng niềm tin trong nội bộ lẫn bên ngoài doanh nghiệp. Mỗi doanh nghiệp cần đầu tư nghiêm túc vào việc soạn thảo, sửa đổi và tuân thủ điều lệ như một phần cốt lõi trong chiến lược phát triển lâu dài.
📍Tham khảo một số mẫu điều lệ công ty của các loại hình doanh nghiệp tại đây.
Liên hệ LAWScom để được hỗ trợ về doanh nghiệp!
