Ngày 10 tháng 12 năm 2025, Quốc hội Việt Nam đã chính thức thông qua Luật Thuế thu nhập cá nhân (Thuế TNCN) sửa đổi, đánh dấu một bước điều chỉnh quan trọng trong chính sách thuế đối với người dân và các thành phần kinh tế. Đây là lần sửa đổi mang tính toàn diện kể từ khi Luật Thuế thu nhập cá nhân có hiệu lực, tập trung vào việc giảm gánh nặng thuế cho người lao động, hộ kinh doanh và nhóm thu nhập thấp. Đồng thời, luật mới hướng tới đơn giản hóa thủ tục hành chính và thúc đẩy môi trường kinh doanh công bằng, minh bạch.
Bài viết này phân tích những nội dung sửa đổi nổi bật, lý do của sự điều chỉnh, tác động dự kiến đến nhiều nhóm đối tượng và những điều người nộp thuế cần chuẩn bị trước khi luật có hiệu lực từ ngày 1 tháng 7 năm 2026.
1. Hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh được miễn thuế nếu doanh thu đến 500 triệu đồng/năm
Một thay đổi nhận được sự quan tâm đặc biệt của xã hội là việc nâng ngưỡng doanh thu miễn thuế đối với hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh. Nếu như trước đây mức doanh thu tối đa để được miễn thuế là 200 triệu đồng/năm, thì theo luật sửa đổi, con số này đã tăng lên 500 triệu đồng/năm.
Việc nâng mức miễn thuế lên 500 triệu đồng là kết quả của quá trình đánh giá thực tiễn tình hình kinh doanh nhỏ lẻ trong xã hội, sự phát triển mạnh mẽ của thương mại điện tử và nhu cầu hỗ trợ người dân tăng thu nhập sau đại dịch và biến động kinh tế. Rất nhiều hộ kinh doanh có quy mô nhỏ, bán hàng trực tuyến hoặc cung cấp các dịch vụ đơn giản thường gặp khó khăn khi phải nộp thuế dù lợi nhuận thực tế thấp. Với quy định mới, hàng triệu hộ kinh doanh nhỏ có thu nhập thấp sẽ không còn phải lo lắng về nghĩa vụ thuế TNCN.
Điều này cũng góp phần khuyến khích khởi nghiệp cá nhân, thúc đẩy sản xuất và dịch vụ tại khu vực hộ dân cư. Việc giảm bớt áp lực thuế sẽ giúp nhiều người mạnh dạn mở rộng hoạt động kinh doanh, tăng nguồn thu nhập cho gia đình, đồng thời mở rộng thị trường tiêu dùng trong nước.
2. Điều chỉnh biểu thuế TNCN lũy tiến từng phần theo hướng tinh giản và hợp lý hơn
Biểu thuế lũy tiến từng phần là nội dung tác động mạnh nhất đến người lao động hưởng lương. Trước khi sửa đổi, biểu thuế có 7 bậc, trong đó mức thuế suất cao nhất là 35%. Mặc dù mức thuế suất cao nhất được giữ nguyên, luật sửa đổi đã rút gọn biểu thuế xuống còn 5 bậc.
Việc giảm số bậc thuế nhằm giải quyết tình trạng chênh lệch thuế suất quá lớn giữa các nhóm thu nhập liền kề, đồng thời làm cho biểu thuế dễ tính toán và phù hợp hơn với mặt bằng thu nhập của người dân hiện nay. Số bậc thuế ít hơn cũng giúp giảm tình trạng người nộp thuế nhảy bậc quá nhanh, từ đó tránh việc người lao động phải chịu mức thuế cao trong khi thu nhập thực tế không cao.
Biểu thuế mới được thiết kế để đảm bảo hai mục tiêu: tăng thu nhập khả dụng cho người dân ở nhóm thu nhập thấp và trung bình; đồng thời bảo đảm nguồn thu cho ngân sách nhà nước từ những nhóm có thu nhập cao. Cách thiết kế này hướng tới sự công bằng và hợp lý, tạo ra sự cân bằng giữa chính sách an sinh và chính sách tài khóa.
3. Mở rộng danh sách 21 khoản thu nhập được miễn thuế
Luật sửa đổi quy định 21 khoản thu nhập được miễn thuế, mở rộng hơn so với trước đây. Việc mở rộng này nhằm bảo vệ quyền lợi của người dân trong các trường hợp đặc biệt và khuyến khích các hoạt động mang tính xã hội, sáng tạo, đầu tư dài hạn và trách nhiệm cộng đồng.
Các khoản thu nhập được miễn thuế được nhóm lại theo ba nhóm chính: nhóm miễn thuế vì tính chất nhân văn và gia đình; nhóm miễn thuế nhằm khuyến khích sáng tạo, đổi mới công nghệ và hoạt động khoa học; và nhóm miễn thuế dành cho các đối tượng chính sách hoặc hoạt động đặc thù.
Trong nhóm miễn thuế vì tính chất nhân văn, các khoản thu nhập từ thừa kế hoặc quà tặng giữa những người thân thích tiếp tục được duy trì. Thu nhập từ tiền lương hưu, học bổng, bồi thường bảo hiểm cũng nằm trong danh sách miễn thuế nhằm bảo đảm an sinh xã hội.
Nhóm miễn thuế liên quan đến sáng tạo bao gồm thu nhập từ nghiên cứu khoa học, chuyển giao công nghệ, và cả tín chỉ giảm phát thải khí nhà kính. Việc đưa tín chỉ carbon vào diện miễn thuế thể hiện cam kết của Việt Nam trong chính sách thúc đẩy phát triển bền vững và giảm phát thải.
Nhóm miễn thuế dành cho chuyên gia và người lao động nước ngoài trong các chương trình và dự án do Nhà nước phối hợp triển khai nhằm thu hút chất lượng nguồn nhân lực cao vào các lĩnh vực chiến lược.
Nhìn chung, các quy định miễn thuế giúp giảm số lượng trường hợp phải kê khai và nộp thuế, giảm chi phí tuân thủ của người dân và doanh nghiệp.
4. Điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh để phù hợp mức sống hiện nay
Mức giảm trừ gia cảnh đóng vai trò quan trọng trong việc xác định thu nhập chịu thuế của người lao động. Nhiều năm qua, mức giảm trừ gia cảnh không được điều chỉnh kịp với tốc độ tăng chi phí sinh hoạt. Để giải quyết vấn đề này, luật sửa đổi đưa ra cơ chế mới cho phép Chính phủ điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh linh hoạt theo tình hình kinh tế – xã hội.
Theo định hướng, mức giảm trừ cho bản thân người nộp thuế và cho người phụ thuộc sẽ được điều chỉnh tăng lên, phản ánh đúng nhu cầu chi tiêu tối thiểu của người dân. Việc điều chỉnh này giúp thu nhập tính thuế của người lao động giảm đi, đồng nghĩa với việc người lao động được giữ lại phần thu nhập cao hơn.
Nhà nước kỳ vọng việc điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh sẽ góp phần hỗ trợ người lao động, nhất là nhóm đang chịu áp lực chi phí sinh hoạt tại các đô thị lớn.
5. Luật mới có hiệu lực từ ngày 1 tháng 7 năm 2026
Mặc dù được thông qua vào tháng 12 năm 2025, Luật Thuế thu nhập cá nhân sửa đổi sẽ chính thức có hiệu lực vào ngày 1 tháng 7 năm 2026. Đây là khoảng thời gian cần thiết để các cơ quan thuế chuẩn bị hệ thống kỹ thuật, ban hành các văn bản hướng dẫn thi hành và nâng cấp quy trình quản lý thuế. Đồng thời, người dân và doanh nghiệp cũng cần thời gian để cập nhật, điều chỉnh kế hoạch tài chính, tiền lương và kê khai thuế.
Việc có lộ trình rõ ràng giúp đảm bảo việc áp dụng luật mới diễn ra thuận lợi, hạn chế sai sót trong quá trình kê khai và quyết toán thuế.
6. Tác động của luật mới đối với các nhóm đối tượng
Tác động đối với hộ và cá nhân kinh doanh
Nhóm này được hưởng lợi trực tiếp từ quy định nâng ngưỡng miễn thuế lên 500 triệu đồng. Phần lớn các hộ kinh doanh nhỏ, kinh doanh online, bán lẻ và dịch vụ cá nhân sẽ không còn phải nộp thuế thu nhập cá nhân. Điều này giúp giảm áp lực tài chính và khuyến khích kinh doanh nhỏ phát triển.
Tác động đối với người lao động hưởng lương
Nhờ biểu thuế lũy tiến mới và việc điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh, người lao động có thu nhập thấp và trung bình sẽ thấy thu nhập sau thuế tăng lên. Nhóm thu nhập cao vẫn giữ mức thuế suất tối đa 35%, nhằm đảm bảo công bằng và ổn định nguồn thu.
Tác động đối với nhà khoa học, chuyên gia và nhà đầu tư
Việc mở rộng các khoản thu nhập miễn thuế sẽ thúc đẩy nghiên cứu khoa học, sáng tạo công nghệ và các hoạt động phát triển bền vững.
7. Những việc người nộp thuế cần chuẩn bị
Để thích ứng với luật mới, người nộp thuế cần chủ động cập nhật các quy định trong thời gian cuối năm 2025 và đầu năm 2026. Doanh nghiệp cần tính toán lại thuế thu nhập cá nhân trong bảng lương, điều chỉnh phần mềm tính thuế và đảm bảo người lao động được hưởng đầy đủ quyền lợi từ biểu thuế mới. Hộ và cá nhân kinh doanh nên rà soát doanh thu của mình để biết rõ mình có thuộc diện nộp thuế hay không.
Cơ quan thuế sẽ ban hành thông tư hướng dẫn chi tiết trong thời gian tới, vì vậy việc theo dõi thông tin là rất quan trọng để tránh sai sót khi thực hiện.
8. Tóm tắt
| Nội dung | Mốc tiền quy định |
|---|---|
| Doanh thu hộ/cá nhân kinh doanh được miễn thuế | ≤ 500 triệu đồng/năm |
| Số bậc thuế lũy tiến mới | 5 bậc (giảm từ 7 bậc) |
| Thuế suất cao nhất | 35% |
| Dự kiến mức giảm trừ bản thân | 15,5 triệu đồng/tháng |
| Dự kiến mức giảm trừ người phụ thuộc | 6,2 triệu đồng/người/tháng |
| Số khoản thu nhập được miễn thuế | 21 khoản |
| Thời điểm luật có hiệu lực | 01/7/2026 |
Kết luận
Luật Thuế thu nhập cá nhân sửa đổi năm 2025 mang tính cải cách sâu rộng, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho người lao động và hộ kinh doanh, đồng thời nâng cao tính công bằng của hệ thống thuế. Với những điều chỉnh quan trọng như nâng mức miễn thuế doanh thu cho hộ kinh doanh, rút gọn biểu thuế lũy tiến, mở rộng thu nhập miễn thuế và điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh, người dân sẽ được giảm gánh nặng thuế và cải thiện thu nhập thực tế.
Luật mới thể hiện nỗ lực của Nhà nước trong việc hoàn thiện chính sách thuế theo hướng hiện đại, linh hoạt và phù hợp với tình hình kinh tế. Việc nắm rõ các thay đổi và chuẩn bị sớm sẽ giúp người dân và doanh nghiệp chủ động thực hiện đúng quy định khi luật bắt đầu áp dụng từ ngày 1 tháng 7 năm 2026.
