Dưới đây là bài phân tích về chính sách miễn thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) 3 năm cho doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV), dựa trên nội dung của Nghị định 80/2021/NĐ‑CP và Nghị quyết 198/2025/QH15.
1. Bối cảnh pháp lý và nhu cầu thực tiễn
1.1. Văn bản pháp lý
- Nghị định 80/2021/NĐ‑CP hướng dẫn chi tiết Luật Hỗ trợ DNNVV, có hiệu lực từ 15/10/2021.
- Nghị quyết 198/2025/QH15 (có hiệu lực từ 17/5/2025) quy định miễn thuế TNDN 3 năm cho DNNVV.
1.2. Nhu cầu hỗ trợ DNNVV
- DNNVV chiếm tỷ trọng lớn trong nền kinh tế, đối diện nhiều thách thức: thiếu vốn, công nghệ, khó tiếp cận thị trường…
- Giai đoạn đầu dễ thất bại, thiếu dòng tiền để tái đầu tư.
- Miễn thuế 3 năm giúp doanh nghiệp tăng khả năng tồn tại, tái đầu tư, đổi mới sáng tạo.
2. Nội dung chi tiết chính sách miễn thuế
2.1. Đối tượng và thời điểm áp dụng
- Doanh nghiệp nhỏ và vừa được cấp GCN ĐKDN lần đầu sau 17/5/2025.
2.2. Mức ưu đãi
- Miễn 100% thuế TNDN trong 3 năm đầu.
- Sau đó nộp thuế theo quy định hiện hành (thông thường là 20%).
2.3. Cơ sở pháp lý
- Nđ 80/2021/NĐ-CP quy định tiêu chí DNNVV.
- NQ 198/2025/QH15 quy định cơ chế miễn thuế.
3. Lợi ích và ý nghĩa
3.1. Tăng vốn nội bộ, tăng sống còn
- Giúp doanh nghiệp giữ lại phần lợi nhuận đáng kể trong giai đoạn đầu hoạt động – thời điểm thường gặp khó khăn về dòng tiền và khả năng tiếp cận nguồn vốn bên ngoài.
- Khoản tiền lẽ ra phải nộp thuế có thể được sử dụng để đầu tư mở rộng sản xuất, nâng cấp trang thiết bị, tuyển dụng và đào tạo nhân lực, mở rộng thị trường và hoạt động tiếp thị.
- Qua đó, giúp doanh nghiệp vượt qua “giai đoạn sinh tử” đầu tiên, cải thiện năng suất và nâng cao khả năng cạnh tranh.
3.2. Khuyến khích chuyển đổi hộ kinh doanh
- Nhiều hộ kinh doanh cá thể hiện vẫn hoạt động ngoài lề chính sách thuế chính thức vì lo ngại gánh nặng chi phí và thủ tục.
- Chính sách miễn thuế 3 năm là một cơ chế hấp dẫn giúp giảm rào cản tâm lý, khuyến khích họ chuyển đổi sang mô hình doanh nghiệp có tư cách pháp nhân.
- Điều này không chỉ giúp mở rộng khu vực kinh tế chính thức mà còn tăng tính minh bạch, tạo điều kiện để các chủ hộ tiếp cận nguồn vốn và chính sách hỗ trợ khác.
3.3. Hỗ trợ nhà nước trong quản lý thuế
- Việc miễn thuế gắn liền với điều kiện doanh nghiệp phải kê khai, ghi chép sổ sách kế toán đúng quy định, tức là từng bước hình thành hệ thống quản lý tài chính minh bạch và chuyên nghiệp.
- Điều này giúp cơ quan thuế dễ dàng kiểm soát, giám sát doanh thu, lợi nhuận, hạn chế thất thu thuế trong dài hạn.
- Đồng thời, nâng cao năng lực quản trị tài chính của doanh nghiệp – một yếu tố sống còn trong môi trường cạnh tranh và hội nhập.
4. Điều kiện và quy trình
4.1. Điều kiện
- DNNVV theo NĐ 80: doanh thu, lao động, vốn.
- Có GCN ĐKDN sau 17/5/2025.
4.2. Quy trình
- Nộp hồ sơ khai thuế, minh chứng GCN.
- Cơ quan thuế xác nhận, loại khỏi nghĩa vụ.
- Sau 3 năm quay lại nộp theo quy định.
4.3. Lưu ý
- Cố định ngày cấp GCN là mốc bắt đầu.
- Hết hạn 3 năm phải nộp thuế.
5. So sánh với chính sách khác
| Chính sách | Nội dung | So sánh |
|---|---|---|
| Miễn thuế TNDN 3 năm | DNNVV sau 17/5/2025 | Dễ áp dụng, tác động nhanh |
| Miễn 2 năm + giảm 50% 4 năm | DN đổi mới sáng tạo | Đối tượng hạn chế hơn |
6. Kiến nghị và kỳ vọng
- Doanh nghiệp cần hoàn thiện hệ thống kế toán, đầy đủ minh chứng.
- Cơ quan thuế cần có quy trình giám sát đối tượng hưởng.
- Quốc hội giám sát và đánh giá để điều chỉnh kịp thời.
Kết luận
Chính sách miễn thuế TNDN 3 năm cho DNNVV là bước đi có ý nghĩa chiến lược giúp đẩy nhanh quá trình chính thức hóa và tăng khả năng sống còn cho doanh nghiệp. Doanh nghiệp cần chủ động và nhà nước cần quyết liệt triển khai để đạt hiệu quả tốt nhất.
Liên hệ LAWScom để được hỗ trợ đầy đủ về doanh nghiệp!
