Thời gian gần đây, tình trạng các đối tượng xấu mạo danh nhân viên của Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) hoặc các Tổng công ty Điện lực khu vực để thực hiện hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản đang có dấu hiệu gia tăng và diễn biến phức tạp. Mục tiêu của chúng là các hộ gia đình, doanh nghiệp sử dụng điện. Thủ đoạn chung là đánh vào tâm lý lo sợ bị cắt điện hoặc mong muốn được hưởng lợi ích không có thật để yêu cầu nạn nhân chuyển tiền.
Các Thủ Đoạn Lừa Đảo Phổ Biến:
Kẻ gian thường sử dụng các chiêu thức tinh vi sau:
#1. Giả Mạo Thông Báo Nợ Tiền Điện và Đe Dọa Cắt Điện Ngay Lập Tức:
- Đối tượng gọi điện thoại (thường dùng số lạ, sim rác, hoặc số giả mạo gần giống số tổng đài) tự xưng là nhân viên điện lực, thông báo khách hàng đang nợ một khoản tiền điện lớn và sẽ bị cắt điện ngay lập tức trong vòng vài giờ nếu không thanh toán.
- Chúng tạo áp lực tâm lý, yêu cầu nạn nhân phải chuyển tiền khẩn cấp vào một tài khoản ngân hàng cá nhân do chúng cung cấp, hoặc bấm vào đường link giả mạo để thanh toán.
#2. Giả Mạo Thông Báo Vi Phạm và Yêu Cầu Nộp Phạt:
- Kẻ lừa đảo gọi điện hoặc nhắn tin thông báo khách hàng đã vi phạm quy định sử dụng điện (như gian lận công tơ, sử dụng quá tải…) và yêu cầu nộp một khoản tiền phạt lớn để tránh bị xử lý hình sự hoặc cắt điện dài hạn.
- Chúng cũng yêu cầu chuyển tiền gấp vào tài khoản cá nhân hoặc các ví điện tử không chính thống.
#3. Mạo Danh Hỗ Trợ Kỹ Thuật, Nâng Cấp, Thay Thế Thiết Bị:
- Giả danh nhân viên đến kiểm tra, sửa chữa, hoặc đề nghị thay thế công tơ điện, lắp đặt thiết bị tiết kiệm điện “miễn phí” hoặc “giá ưu đãi”.
- Sau đó, chúng yêu cầu khách hàng trả một khoản phí “tạm ứng”, “đặt cọc” hoặc “chi phí vật tư” vào tài khoản cá nhân.
#4. Lừa Đảo Hoàn Tiền Điện hoặc Bồi Thường:
- Thông báo khách hàng được hoàn trả một khoản tiền điện do tính sai hoặc nằm trong chương trình ưu đãi nào đó.
- Yêu cầu nạn nhân cung cấp thông tin tài khoản ngân hàng, mã OTP hoặc nhấp vào đường link giả mạo để “xác nhận thông tin nhận tiền”, từ đó chiếm đoạt tài khoản hoặc tiền của nạn nhân.
#5. Gửi Tin Nhắn/Email Giả Mạo (Phishing):
- Gửi SMS hoặc email với tên người gửi giả mạo EVN, chứa đường link độc hại. Khi người dùng bấm vào và đăng nhập (thông tin tài khoản web/app của EVN), kẻ gian sẽ đánh cắp thông tin đăng nhập hoặc cài mã độc vào thiết bị.
Dấu Hiệu Nhận Biết Lừa Đảo "Nhân viên điện lực"
Kẻ lừa đảo có nhiều phương pháp tâm lý tiếp cận bị hại. Thường chủ yếu đánh vào lỗi vi phạm nghi ngờ của bị hại từ đó sẽ dụ dẫn bị hại vào ma trận thông tin do chúng giăng sẵn. Dưới đây là một số điển hỉnh dấu hiệu nhận biết để bạn tham khảo:
- Yêu cầu thanh toán gấp, đe dọa cắt điện tức thì: EVN luôn có quy trình thông báo nợ cước rõ ràng (tin nhắn SMS từ brandname EVN, email, thông báo giấy, thông báo trên ứng dụng CSKH/website) và có thời hạn nhất định trước khi ngừng cấp điện, không bao giờ yêu cầu thanh toán gấp trong vài giờ qua điện thoại.
- Yêu cầu chuyển tiền vào tài khoản CÁ NHÂN: EVN chỉ thu tiền điện qua các kênh thanh toán chính thức như trích nợ tự động qua ngân hàng, ví điện tử liên kết, ứng dụng CSKH của EVN, tại các điểm thu/ngân hàng ủy quyền, hoặc chuyển khoản vào tài khoản CÔNG TY ĐIỆN LỰC (không phải tài khoản cá nhân).
- Số điện thoại gọi đến là số lạ, không phải tổng đài chính thức: Tổng đài CSKH của các Tổng công ty Điện lực có đầu số rõ ràng (ví dụ: 19006769 của EVN miền Bắc, 19001006 của EVNHANOI, 19001909 của EVNCPC…). Hãy cảnh giác nếu nhận cuộc gọi từ số di động hoặc số lạ tự xưng là Điện lực và yêu cầu tiền gấp.
- Yêu cầu cung cấp thông tin nhạy cảm: Nhân viên điện lực không bao giờ yêu cầu khách hàng cung cấp mật khẩu tài khoản ngân hàng, mã OTP, hoặc thông tin thẻ tín dụng qua điện thoại/tin nhắn.
- Nhân viên đến nhà không có giấy tờ hoặc thông tin mập mờ: Nhân viên EVN khi thực hiện nhiệm vụ tại nhà khách hàng luôn mặc đồng phục, có thẻ nhân viên và thường có giấy thông báo/lệnh công tác.
Cách Phòng Tránh và Xử Lý:
Bình tĩnh, không hoang mang:
- Khi nhận được cuộc gọi/tin nhắn nghi ngờ, hãy giữ bình tĩnh, không làm theo yêu cầu ngay lập tức.
Xác minh thông tin:
- Tuyệt đối không chuyển tiền vào tài khoản cá nhân hoặc làm theo hướng dẫn của đối tượng lạ.
Chủ động kiểm tra thông tin:
- Truy cập ứng dụng Chăm sóc khách hàng (CSKH) của EVN mà bạn đang sử dụng (ví dụ: EVNHANOI, EPoint, EVNCPC CSKH…) hoặc website chính thức của Tổng công ty Điện lực khu vực bạn để kiểm tra thông báo tiền điện, lịch cắt điện (nếu có).
Gọi tổng đài chính thức:
- Liên hệ trực tiếp Tổng đài CSKH của Tổng công ty Điện lực quản lý địa bàn bạn (tìm số trên website chính thức của EVN hoặc trên hóa đơn tiền điện) để xác minh thông tin. Không gọi lại số điện thoại vừa gọi đến cho bạn.
Không cung cấp thông tin cá nhân:
- Tuyệt đối không cung cấp thông tin tài khoản ngân hàng, mật khẩu, mã OTP cho bất kỳ ai qua điện thoại, tin nhắn, email.
Cảnh giác với người lạ đến nhà:
- Nếu có người tự xưng là nhân viên điện lực đến nhà, yêu cầu xuất trình thẻ nhân viên, giấy tờ liên quan. Nếu nghi ngờ, hãy gọi tổng đài EVN để xác minh trước khi cho vào nhà hoặc thực hiện bất kỳ yêu cầu nào.
Báo cáo:
- Nếu gặp phải hoặc nghi ngờ về hành vi lừa đảo, hãy thông báo ngay cho Tổng công ty Điện lực qua tổng đài CSKH và trình báo vụ việc tới cơ quan Công an gần nhất hoặc Phòng An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (PA05) Công an tỉnh/thành phố.
Hãy là người tiêu dùng thông thái, luôn cảnh giác và xác minh thông tin qua các kênh chính thức của ngành Điện để bảo vệ tài sản của bản thân và gia đình. Đồng thời, chia sẻ thông tin cảnh báo này đến người thân, bạn bè để cùng nhau phòng tránh.